Lubuski Wojewódzki Lekarz Weterynarii informuje o stwierdzeniu na terenie województwa lubuskiego ognisk wysoce zjadliwej grypy ptaków nr 1 i nr 2 na podstawie wyników badań laboratoryjnych wykonanych przez Państwowy Instytut Weterynaryjny – Państwowy Instytut Badawczy (PIWet – PIB) w Puławach.

Ognisko nr 1 zostało stwierdzone 2 lutego 2025 r.  w gospodarstwie komercyjnym utrzymującym 5 100 gęsi reprodukcyjnych w miejscowości Kolsko, gmina Konotop, powiat nowosolski.

Ognisko nr 2 zostało stwierdzone 11 marca 2025 r. w gospodarstwie komercyjnym utrzymującym 6 154 indyków rzeźnych, zlokalizowanym w miejscowości Czyste, gmina Łagów, powiat świebodziński.

Inspekcja Weterynaryjna wdraża wszystkie środki zwalczania choroby w związku ze stwierdzeniem w gospodarstwach ognisk HPAI, zgodnie z procedurami wynikającymi z przepisów prawa krajowego oraz rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2020/687 (Dz. Urz. UE. L 174 z 03.06.2020, str. 64, z późn. zm.).

W dniu 10 stycznia 2025 r. niemieckie służby weterynaryjne poinformowały o stwierdzeniu pierwszego od 37 lat przypadku pryszczycy u trzech wołów domowych (water Buffalo; Bubalus bubalis), utrzymywanych hobbystycznie w gospodarstwie liczącym łącznie 14 sztuk zwierząt. Gospodarstwo zlokalizowane jest w odległości około 70 km od granicy z Polską, w gminie Hoppegarten, w powiecie Maerkisch-Oderland, kraj związkowy Brandenburgia. Władze Brandenburgii wprowadziły 72-godzinny zakaz przemieszczeń zwierząt, obowiązujący od 11 stycznia br. Wyznaczono obszary objęte ograniczeniami: zapowietrzony w promieniu 3 km od ogniska oraz zagrożony w promieniu 10 km wokół ogniska. Rozpoczęto dochodzenie epidemiologiczne w celu ustalenia źródła choroby. W promieniu 1 km uśmiercono wszystkie zwierzęta z gatunków wrażliwych.

Pryszczyca (Foot and mouth disease - FMD) jest zakaźną i zaraźliwą chorobą wirusową zwierząt parzystokopytnych domowych oraz dzikich. Na zakażenie najbardziej wrażliwe jest bydło, następnie świnie, owce i kozy. Chorobę wywołuje wirus z rodzaju Aphtovirus należący do rodziny Picornaviridae. Kraj, w którym wystąpi FMD, narażony jest na bardzo duże straty ekonomiczne w przemyśle mięsnym oraz hodowli, a także obowiązkową likwidację stad, w których stwierdzono zakażenie.

Choroba nie jest groźna dla ludzi.

Drogi zakażenia:

Zakażone zwierzęta wydalają wirus z wydychanym powietrzem, wydzielinami oraz wydalinami. Największa koncentracja wirusa znajduje się w płynie surowiczym i nabłonku pojawiających się pęcherzy. Zwierzęta mogą być nosicielami wirusa nawet do kilku lat.

Źródła zakażenia:

• zakażone zwierzęta,
• ślina, mleko, kał, pasza, woda, żłoby, podłogi, pastwiska, skóra, wełna,
• mięso i jego przetwory nie poddane odpowiedniej obróbce,
• nasienie i zarodki,
• wektory mechaniczne: środki transportu, narzędzia i sprzęt używany przy pracy ze zwierzętami wrażliwymi, ręce, odzież i obuwie obsługi, gryzonie, ptaki,
• odpadki kuchenne.

Ochrona zwierząt przed chorobą

W celu ochrony stada przez wniknięciem wirusa pryszczycy należy pamiętać, żeby zwierzęta wprowadzane do stad muszą pochodzić z wiadomego źródła i być oznakowanie, a jeżeli pochodzą z innego kraju - zaopatrzone w świadectwo zdrowia potwierdzające ich pochodzenie i status zdrowotny. Należy bezwzględnie przestrzegać zasad bioasekuracji.

Występowanie pryszczycy w Polsce

Ostatni przypadek FMD w Polsce stwierdzono w 1971 r. Polska jest uznana za kraj urzędowo wolny od tej choroby przez Światową Organizację Zdrowia Zwierząt (WOAH).

W związku z sytuacją epidemiologiczną w Niemczech, na terenie województwa lubuskiego wprowadzone zostały rygorystyczne kontrole transportów zwierząt wjeżdżające na terytorium Polski. Kontrole prowadzone są przez Policję, Straż Graniczną, Inspekcję Transportu Drogowego, Krajową Administrację Skarbową, we współpracy z Inspekcją Weterynaryjną. Uchybienia w transporcie przesyłek zwierząt, w tym niekompletna dokumentacja lub jej brak, może spowodować zakaz dalszego transportu zwierząt oraz dotkliwe skutki dla organizatora transportu, w tym nakaz zabicia zwierząt.

Główny Lekarz Weterynarii poinformował o stwierdzeniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej pierwszego ogniska choroby niebieskiego języka, serotyp 3 (BTV-3). Ognisko BT zostało stwierdzone 22 listopada 2024 r. w gospodarstwie utrzymującym bydło mięsne w powiecie wołowskim, województwo dolnośląskie.

Drugie ognisko choroby niebieskiego języka, serotyp 3 (BTV-3) zostało stwierdzone 5 grudnia 2024 r. w gospodarstwie utrzymującym bydło mleczne w powiecie pyrzyckim, w województwie zachodniopomorskim.

Zakażenie wirusem choroby niebieskiego języka (BTV) zgodnie z prawodawstwem UE zalicza się do kategorii chorób podlegających obowiązkowi rejestracji. Powyższe wynika z kategoryzacji chorób opisanej w rozporządzeniu wykonawczym Komisji (UE) 2018/1882, które obowiązuje od 21 kwietnia 2021 r. W związku z powyższym, w gospodarstwach objętych zakażeniem, co do zasady nie wdraża się uśmiercania ani zwierząt zakażonych, ani tym bardziej wszystkich zwierząt. Wyjątkiem od tej reguły jest sytuacja, w której zwierzę z ciężkim przebiegiem choroby nie reaguje na wdrożone leczenie objawowe. W takich przypadkach, humanitarnym postępowaniem jest uśmiercenie zwierzęcia w celu skrócenia jego cierpienia.

Ponadto zaznaczyć należy, że do zakażenia BTV dochodzi w wyniku ukąszenia
zwierzęcia przez zakażone komary z rodzaju kuczmany (Culicoides). Komary te zakażają się pijąc krew zwierząt będących w okresie wiremii. Wirus nie jest przenoszony poprzez produkty pochodzenia zwierzęcego, np. mleko czy mięso. Mięso, mleko, skóry, wełna oraz inne produkty pochodzące od przeżuwaczy nie stanowią zagrożenia dla ludzi oraz dla zwierząt.